Γιατί κάνω τα ίδια λάθη στον έρωτα; Γιατί ενώ αναγνωρίζω τα λάθη μου πέφτω στην ίδια παγίδα συνέχεια; Θα βοηθούσε η ψυχοθεραπεία ή για να κάνω ψυχοθεραπεία είμαι “ψυχάκι”, άρα αναγνωρίζω εκ των προτέρων την αδυναμία μου;
Από την αρχή της ύπαρξής του ο άνθρωπος φαίνεται να αναζητά απάντηση στο βασικό ερώτημα: “τι κάνω εδώ πέρα και τι πρόκειται να μου συμβεί”. Η συνειδητοποίηση επίσης της βεβαιότητας του θανάτου κάνει το παραπάνω ερώτημα σχεδόν αγωνιώδες. Το μέλλον υπό την σκιά αυτών των ερωτημάτων φαντάζει αβέβαιο και δυνητικά επικίνδυνο από την στιγμή που δεν το γνωρίζουμε και άρα δεν μπορούμε να το ελέγξουμε. Η απώλεια αυτού του έλεγχου μας δημιουργεί σαφέστατα άγχος και προσδίδει στην ύπαρξη μας ένα δραματικό στοιχείο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο που με αυτά τα υπαρξιακά ερωτήματα ασχολήθηκαν οι διάφορες θρησκείες, δίνοντας πολλές και διαφορετικές “απαντήσεις” άλλα και η φιλοσοφία, η λογοτεχνία, η ποίηση με τον δικό της μοναδικό τρόπο και η ψυχανάλυση.
Συγκεκριμένα είδη ψυχοθεραπείας μπορεί να είναι πολύ βοηθητικά στο να οδηγήσουν σε μια κάποια συμφιλίωση με τις υπαρξιακές μας ανησυχίες. Αναφέρομαι κυρίως στην υπαρξιακή ψυχοθεραπεία καθώς και σε ψυχοδυναμικού/ψυχαναλυτικού τύπου ψυχοθεραπείες, είτε ατομικά, είτε σε ομαδικό πλαίσιο. Το σύνηθες φυσικά, δεν είναι να έρχεται κάποιος στο γραφείο του ψυχαναλυτή με το ξεκάθαρο αίτημα της συμφιλίωσης με τις υπαρξιακές του ανησυχίες. Αυτό το οποίο συνήθως συμβαίνει, είναι να φτάνεις στην πόρτα του ψυχαναλυτή με κάποια “ανεξήγητα” συμπτώματα άγχους ή μια γενικότερη δυσφορία ή ένα αίσθημα “κενού” από την ζωή και τις σχέσεις. Καθώς η ψυχοθεραπεία προχωρά, αρχίζει να διαφαίνεται μια συσχέτιση όλων αυτών με υπαρξιακού τύπου ζητήματα, όπως ο φόβος μας για το μέλλον, που μπορεί να εκφράζεται ως μια δυσκολία να αποδεχθούμε οτιδήποτε δεσμευτικό ( σχέσεις-σταθερή δουλειά- ακόμη και αυτήν την ίδια την θεραπεία).
Συχνά, λέει ο ψυχοθεραπευτής και συγγραφέας Νίκος Σιδερής “μας επισκέπτονται άνθρωποι που δυσκολεύονται να κάνουν σταθερές σχέσεις και αντ’ αυτού επιλέγουν περιστασιακές σχέσεις, αναζητώντας τον μόνιμο έρωτα μέσω της εναλλαγής συντρόφων. Συχνά, μέσα από την ανάλυση, προκύπτει ότι η σταθερότητα φαντάζει γι’ αυτούς ως κάτι καταληκτικό, ως κάτι που εξαφανίζει οποιαδήποτε ζωτική ενέργεια, “υπενθυμίζοντας” τελικά τον βασικό μας φόβο, τον φόβο του θανάτου”.
Χωρίς να υπάρχει μια γενική συνταγή, η ψυχοθεραπεία σαφέστατα βοήθα να γνωρίσεις καλύτερα τον εαυτό σου, να αναγνωρίσεις όσο γίνεται τις πήγες των φόβων και τους άγχους σου και όσο είναι δυνατόν, να απαντήσεις στο τόσο προσωπικό ερώτημα του καθενός μας: “ποιος είμαι αλήθεια εγώ και που πάω”; Αν το θέμα της αναζήτησης νοήματος σε αυτήν την ζωή απαντηθεί με ικανοποιητικό τρόπο, αυτό παρέχει μια αίσθηση μεγάλης απελευθέρωσης στο άτομο, με αποτέλεσμα η αγωνία του να γνωρίζει το μέλλον, να περιορίζεται σημαντικά, καθώς η εστίαση συμβαίνει στο “εδώ και τώρα”.
